Những Cơ Chế Game Độc Đáo Được Cấp Bằng Sáng Chế Mà Có Thể Bạn Chưa Biết

Bằng sáng chế trong lĩnh vực cơ chế game là điều khá hiếm gặp, và thật may là như vậy. Dù cảm giác khó chịu khi một ý tưởng hay bị sao chép là điều dễ hiểu, nhưng bằng sáng chế có thể hạn chế nghiêm trọng sự phát triển của ngành game. Thử tưởng tượng xem game sẽ như thế nào nếu tựa game FPS đầu tiên thành công trong việc cấp bằng sáng chế cho cơ chế của nó trước khi nó trở thành một thể loại phổ biến? Rất nhiều tựa game yêu thích của chúng ta sẽ không tồn tại.

Mặc dù ở thời điểm hiện tại, không ai có thể cấp bằng sáng chế cho ý tưởng về một game FPS, nhưng vẫn có một vài bằng sáng chế về cơ chế game tồn tại ngoài kia. Nhiều bằng sáng chế dường như chỉ là những ngôn ngữ pháp lý vô nghĩa hoặc quá cụ thể đến mức khó có thể sao chép. Tuy nhiên, một số ý tưởng lại quá xuất sắc đến nỗi bạn hiểu được tại sao chủ sở hữu không muốn chia sẻ chúng. Dưới đây là 10 cơ chế game độc đáo đã được cấp bằng sáng chế.

10 Cơ Chế Game Độc Đáo Được Cấp Bằng Sáng Chế

1. Cơ Chế Poké Ball

Bắt Hết Chúng Nó, Trừ Khi Chúng Là Pal

Nemona chuẩn bị chiến đấu tại Mesagoza trong Pokémon Scarlet và Violet, game sử dụng cơ chế Poké Ball độc đáo.

Cơ chế Poké Ball là một cách thú vị để bắt và lưu trữ các sinh vật hoang dã, và chúng hoạt động hoàn hảo trong series Pokemon. Đây là một ý tưởng tuyệt vời giúp giải quyết các vấn đề mà các game chiến đấu sinh vật tương tự như Monster Rancher hay Digimon đã gặp phải, chẳng hạn như thuần hóa hay quản lý nhiều sinh vật cùng lúc.

Trong nhiều năm, cơ chế này cực kỳ độc đáo chỉ có trong Pokémon, bạn chỉ thấy nó xuất hiện bên ngoài Pokémon trong các phiên bản nhái lại như Pocket Mortys chứ không phải trong các đối thủ cạnh tranh nghiêm túc. Pokémon đã tồn tại từ những năm 90, nhưng Nintendo và The Pokémon Company mãi đến năm 2021, khoảng 25 năm sau khi sử dụng lần đầu tiên, mới cấp bằng sáng chế cho cơ chế Poké Ball. Bằng sáng chế này đã gây ra khá nhiều rắc rối khi cho phép Nintendo kiện nhà phát triển của Palworld, Pocketpair, vì Palworld sử dụng cùng cơ chế này. Palworld là một game tuyệt vời thực sự không phải là đối thủ trực tiếp của Pokémon, vì vậy thật đáng tiếc khi điều này lại dẫn đến vụ kiện.

2. Cơ Chế Bánh Xe Hội Thoại (Dialogue Wheel)

Bạn Chỉ Đang Nói Vòng Vo Thôi

Giao diện bánh xe hội thoại đặc trưng trong game Mass Effect 3, một cơ chế được EA cấp bằng sáng chế.

Chúng ta đã thấy bánh xe hội thoại trong rất nhiều game, nhưng lại có một bằng sáng chế cho cơ chế này, ít nhất là cách cụ thể mà series Mass Effect triển khai nó. Việc có một giao diện đồ họa tương tác, hình tròn làm nổi bật các lựa chọn hội thoại để hiển thị cái sắp được chọn là tài sản của EA. Đây là một cách cực kỳ trực quan để triển khai các cuộc đối thoại nhiều lựa chọn và hoạt động cực kỳ hiệu quả.

Tuy nhiên, may mắn thay, điều này không có nghĩa là bạn sẽ không thấy các tùy chọn hội thoại trong các game khác. Có rất nhiều cách để triển khai nhiều lựa chọn hội thoại mà không bị bằng sáng chế này bao phủ, và EA đã tiếp tục sử dụng cơ chế này trong các game khác như Dragon Age: Inquisition.

3. Điều Khiển Máy Bay Bằng Chuột Trên PC

Không Chiến Hay Chuột Chiến?

Chiến đấu cơ J21A trong War Thunder, tựa game nổi tiếng với cơ chế điều khiển máy bay bằng chuột trên PC được cấp bằng sáng chế.

Trong hầu hết các game mà bạn có thể lái máy bay trên PC, hầu hết các thao tác điều khiển được thực hiện thông qua bàn phím hoặc các thiết bị ngoại vi như cần điều khiển (joystick). Các nhà phát triển của War Thunder đã tìm ra một cách để điều khiển máy bay bằng chuột thay thế.

Nó mang lại sự mượt mà mà bạn không thể có được với bàn phím, điều này thật tuyệt vời cho những người chơi PC không có bộ điều khiển hoặc joystick. War Thunder không phải là game đầu tiên cho phép bạn điều khiển máy bay bằng chuột, với Microsoft Flight Simulator X là một ví dụ rõ ràng, nhưng cách họ phát triển nó lại đủ độc đáo để cấp bằng sáng chế.

4. Minigame Trong Màn Hình Tải (Loading Screen)

Hai Phút Không Có Game Là Quá Nhiều

Minigame StarBlade trên màn hình tải của Tekken 5, một cơ chế từng được Namco cấp bằng sáng chế.

Trong những ngày đầu của game console, việc các nhà phát triển lồng ghép những minigame ít phức tạp hơn vào màn hình tải để giết thời gian không phải là điều hiếm gặp. Đó là một ý tưởng tuyệt vời cho phép các nhà phát triển tạo ra những game phức tạp hơn mà không phải lo lắng về việc làm người chơi nản lòng với thời gian tải lâu đi kèm. Rốt cuộc, ai mà không thích một minigame hay?

Namco nhận ra ý tưởng này tuyệt vời đến mức nào và đã cấp bằng sáng chế cho nó, ngăn các công ty khác tiếp tục sử dụng ý tưởng tuyệt vời này. Vì vậy, trong khi bạn vẫn thấy các minigame trong các game của Namco như series Tekken, với Tekken 5 có StarBlade ở màn hình tải mở đầu, các công ty khác đành phải chấp nhận màn hình tải nhàm chán. May mắn thay, bằng sáng chế này đã hết hạn vào năm 2015, vì vậy bất kỳ game nào giờ đây cũng có thể có minigame trên màn hình tải. Tuy nhiên, màn hình tải hiện nay hiếm khi kéo dài đủ lâu để điều đó còn ý nghĩa.

5. Điều Khiển Game Bằng Guitar Thật

Sao Nó Biết Mình Chơi Sai Nốt Nhạc Nhỉ?

Người chơi sử dụng guitar thật để chơi game Rocksmith, một phương pháp điều khiển game được Ubisoft bảo hộ bằng sáng chế.

Cơ chế đằng sau Rocksmith, một game Rhythm kết hợp công cụ học nhạc, được bảo vệ bởi nhiều bằng sáng chế. Điều này không có gì ngạc nhiên, vì các game Rhythm âm nhạc đã từng là một thể loại cạnh tranh cực kỳ gay gắt đối với các nhà phát triển, và việc sử dụng một cây guitar thật và có thể áp dụng các kỹ năng bạn học được từ game vào thực tế là một bước đột phá lớn.

Không chỉ vậy, chắc chắn việc tìm ra cách làm một game mà bộ điều khiển là thứ chưa bao giờ được thiết kế để trở thành bộ điều khiển game là một nhiệm vụ đầy thách thức. Rock Band 3 đã tiến rất gần với một bộ điều khiển đặc biệt kiêm cây guitar, vì vậy rõ ràng đây là điều mà các công ty khác cũng đang nghiên cứu. Ubisoft chỉ đơn giản là đã tìm ra cách trước.

6. Cơ Chế Active Time Battle (ATB)

Đợi Chút, Tôi Đang Suy Nghĩ!

Cảnh chiến đấu ngẫu nhiên trong Final Fantasy IV, minh họa cơ chế Active Time Battle (ATB) kinh điển của Square Enix.

Lần đầu tiên xuất hiện trong Final Fantasy IV, được phát hành với tên Final Fantasy II ở Bắc Mỹ, cơ chế Active Time Battle đã trở thành một phần đặc trưng của series Final Fantasy. Trong một game RPG theo lượt, như cách series Final Fantasy bắt đầu, không có gì xảy ra cho đến khi mỗi nhân vật đến lượt dựa trên thứ tự lượt.

Tuy nhiên, với hệ thống ATB, mỗi nhân vật có thể thực hiện lượt dựa trên một bộ đếm thời gian chứ không phải thứ tự lượt cố định. Điều này thêm cảm giác khẩn trương và tăng cường tương tác vào thứ trước đây chỉ đơn thuần là một trò chơi trí tuệ. Đó là một cơ chế tuyệt vời và đã nhanh chóng được cấp bằng sáng chế bởi các nhà phát triển tại Square trước khi chuyển giao cho Square Enix. Nó chủ yếu được dành riêng cho series Final Fantasy nhưng cũng xuất hiện trong các game khác của Square và Square Enix như Chrono Trigger. Bằng sáng chế này đã hết hạn vào năm 2012.

7. Giả Lập Ban Nhạc (Rock Band)

Ban Nhạc Hay Nhất Trong Phòng Khách

Một ban nhạc đang chơi trong Rock Band 2, tựa game đã tạo ra trải nghiệm giả lập ban nhạc được Harmonix cấp bằng sáng chế.

Rock Band đã thay đổi thể loại game rhythm vốn trước đây bị thống trị bởi Guitar Hero bằng cách thêm trống và microphone vào cuộc chơi, và làm điều đó theo cách khiến bạn cảm thấy như đang thực sự ở trong một ban nhạc khi chơi cùng bạn bè. Harmonix, những người tạo ra series Rock Band, đã nộp nhiều bằng sáng chế xung quanh các cơ chế chính xác được triển khai.

Có lẽ thật tốt khi họ làm như vậy, vì không giống như một số bằng sáng chế được sử dụng để gây khó dễ hoặc hạn chế cạnh tranh một cách quyết liệt, các bằng sáng chế này đã được sử dụng để phòng thủ. Konami đã kiện Harmonix về Rock Band, cho rằng nó vi phạm bằng sáng chế của một số game cũ hơn, như DrumMania. Tuy nhiên, nhờ các bằng sáng chế của Harmonix, vốn được lập luận là những cải tiến hợp pháp trên thiết kế, vụ kiện cuối cùng đã bị bác bỏ.

8. Cơ Chế Ping

“Bọn Nó Ở Đằng Kia” Vẫn Chưa Đủ Rõ Ràng

Giao diện bánh xe Ping trong Apex Legends, một hệ thống liên lạc đồng đội hiệu quả được EA cấp bằng sáng chế.

Apex Legends đã giới thiệu một hệ thống ping cực kỳ trực quan và hữu ích, cho phép người chơi đánh dấu các vị trí, vật phẩm và kẻ thù mà họ đang nhìn thấy để đồng đội cùng biết. Kể từ đó, cơ chế tuyệt vời này đã trở thành tiêu chuẩn trong các game bắn súng góc nhìn thứ nhất, từ Call of Duty: Warzone đến Borderlands 3. Tuy nhiên, nó thực sự đã được cấp bằng sáng chế bởi EA.

May mắn thay, EA đã cấp bằng sáng chế cho cơ chế tuyệt vời này để bảo vệ việc sử dụng nó cho bất kỳ nhà phát triển nào. Bất kỳ ai cũng được phép sử dụng hệ thống ping, và không ai có thể cấp bằng sáng chế cho cơ chế này để độc quyền nó, như chúng ta đã thấy với các cơ chế game được cấp bằng sáng chế khác. Ít nhất, đó là nếu EA không quyết định thu hồi quyền sử dụng bằng sáng chế, nhưng điều đó sẽ gây ra hậu quả PR tồi tệ.

9. Cơ Chế Mũi Tên Chỉ Hướng Nổi (Floating Direction Arrow)

Trước Thời GPS, Có Những Mũi Tên Kỳ Diệu

Chiếc taxi đang di chuyển theo mũi tên chỉ hướng nổi trong game Crazy Taxi, một cơ chế được Sega cấp bằng sáng chế và gây tranh cãi.

Một trong những bằng sáng chế khét tiếng nhất liên quan đến video game là bằng sáng chế về mũi tên chỉ hướng nổi xuất hiện trong Crazy Taxi. Nó hoạt động cực kỳ hiệu quả trong việc cung cấp cho người chơi ý tưởng về nơi cần đi mà không đưa ra một con đường chính xác hoàn toàn.

Trong trường hợp của Crazy Taxi, điều này đặt ra cho người chơi nhiệm vụ tìm cách tối ưu hóa lộ trình để tiết kiệm thời gian. Nó cũng rất trực quan và dễ hiểu đối với bất kỳ ai. Tuy nhiên, Sega đã cấp bằng sáng chế cho cơ chế này vào năm 1998. Radical Entertainment đã quyết định sử dụng nó trong game The Simpsons: Road Rage của họ, vốn cũng sao chép hầu hết mọi thứ khác của Crazy Taxi. Không ngạc nhiên, điều này đã dẫn đến một vụ kiện. Mũi tên chỉ hướng này đã gần như biến mất trong các game kể từ đó.

10. Hệ Thống Nemesis

Một Đội Quân Kẻ Thù Không Đội Trời Chung

Cuộc chạm trán với Orc Gimub trong Middle-earth: Shadow of Mordor, minh họa cách hoạt động của Hệ thống Nemesis phức tạp được Warner Bros. cấp bằng sáng chế.

Middle-earth: Shadow of Mordor là một game tuyệt vời, phần lớn nhờ vào Hệ thống Nemesis phức tạp và cực kỳ hấp dẫn. Các Orc cấp cao hơn trong Mordor có tên và tính cách được tạo ra ngẫu nhiên, một hệ thống cấp bậc luôn tiến hóa, và chúng nhớ các cuộc chạm trán của chúng với bạn. Cơ chế này thêm một tấn chiều sâu cho game, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi Warner Bros. đã cấp bằng sáng chế cho nó.

Thật không may, cơ chế này chỉ được sử dụng trong một game khác, Middle-Earth: Shadow of War. Tuy nhiên, bằng sáng chế này quá cụ thể nên khó có thể cản trở các nhà phát triển khác, nhưng chính sự khó khăn trong việc thực hiện một hệ thống phức tạp như vậy có thể là lý do chính khiến nó ít được sao chép.

Kết luận, bằng sáng chế trong ngành game là một con dao hai lưỡi. Chúng bảo vệ sự sáng tạo và đầu tư của các nhà phát triển vào những ý tưởng thực sự đột phá như hệ thống Nemesis hay cơ chế ATB. Tuy nhiên, đôi khi, như trường hợp của mũi tên chỉ hướng hay minigame màn hình tải (trước khi hết hạn), chúng lại vô tình cản trở sự phổ biến và phát triển của những ý tưởng tốt cho toàn ngành. Việc hiểu về những bằng sáng chế này giúp chúng ta thấy được sự phức tạp đằng sau quá trình phát triển và thương mại hóa game.

Hãy chia sẻ cảm nhận của bạn về những cơ chế game được cấp bằng sáng chế này trong phần bình luận dưới đây!