Trong dòng chảy không ngừng của ngành công nghiệp game, chúng ta thường chứng kiến những thương hiệu lớn, những “tượng đài” gắn liền với ký ức tuổi thơ, liên tục ra mắt các phiên bản mới mỗi năm. Thế nhưng, liệu tần suất dày đặc đó có thực sự là dấu hiệu của sự phát triển hay chỉ là một vòng xoáy bất tận của sự cạn kiệt ý tưởng và chất lượng? Văn hóa “ra game hàng năm” đang trở thành một xu hướng đáng lo ngại, khiến cộng đồng game thủ không khỏi hoài nghi về giá trị thực sự mà những sản phẩm này mang lại. Liệu có phải đã đến lúc các franchise đình đám cần một quãng nghỉ ngơi, một “giấc ngủ sâu” để tái tạo và tìm lại ánh hào quang xưa?
Định nghĩa về một trò chơi hay không chỉ nằm ở đồ họa bóng bẩy hay tên tuổi lừng lẫy của nhà phát triển, mà còn ẩn sâu trong chiều rộng của gameplay, sự đột phá trong cốt truyện và những trải nghiệm khó quên mà nó khắc sâu vào tâm trí người chơi. Tuy nhiên, áp lực tài chính và kỳ vọng của các cổ đông đang dần biến những tựa game thành cỗ máy sản xuất không ngừng nghỉ, nơi tốc độ thay thế chất lượng, và sự đổi mới nhường chỗ cho những cập nhật nhỏ giọt. Hệ quả là một thế hệ game thủ đang dần cảm thấy “franchise fatigue” – sự mệt mỏi, nhàm chán trước những cái tên quen thuộc nhưng không còn giữ được bản sắc. Hãy cùng gamethu360.com khám phá sâu hơn những trường hợp điển hình, nơi sự tạm dừng có thể là chiếc chìa khóa vàng mở ra con đường vinh quang mới.
Khi Chu Kỳ Phát Hành Nhanh Hơn Cả Tốc Độ Sáng Tạo
Call of Duty: Vòng Lặp Bất Tận Của Chiến Trường
Đứng đầu danh sách những tựa game cần một quãng nghỉ không ai khác chính là Call of Duty. Dù liên tục cố gắng “tái tạo” mình, chuỗi game FPS huyền thoại này vẫn vướng phải những hạn chế cố hữu. Những lời than vãn từ chính các nhà phát triển cũ rằng Call of Duty đã cạn ý tưởng không phải là điều xa lạ. Mỗi năm, một phiên bản mới lại ra đời, theo cùng một kịch bản: trailer ra mắt hấp dẫn, những lời hứa hẹn từ Activision, một đợt ra mắt thành công vang dội, và rồi… game thủ dần mất hứng thú.
Call of Duty Black Ops 6
Call of Duty: Black Ops 7
- Thể loại: Hành động, FPS, Khoa học viễn tưởng
- Ngày phát hành: 14 tháng 11, 2025
- Nhà phát triển: Treyarch, Raven Software
- Nhà phát hành: Activision
- Chế độ chơi: Online Multiplayer, Online Co-Op
- Hệ máy: PC, PlayStation 5, Xbox Series X, Xbox Series S
Mặc dù Activision từng luân chuyển các studio phát triển trong quá khứ, điều này dường như không còn là giải pháp hữu hiệu. Việc có bao nhiêu studio tham gia cũng không thể xóa nhòa “franchise fatigue”. Với sự thành công bền vững của Warzone, Call of Duty thực sự cần một hoặc hai năm để “thở”, để thực hiện một cuộc tái khởi động mạnh mẽ. Tuy nhiên, áp lực từ các cổ đông có lẽ sẽ khiến mong muốn này mãi mãi chỉ là giấc mơ. Một cái tên đình đám như Call of Duty xứng đáng hơn là chỉ là một sản phẩm được “vắt sữa” hàng năm.
Assassin’s Creed: Bóng Đêm Từ Tốc Độ Hấp Tấp
Assassin’s Creed đã từng có một quyết định sáng suốt nhất trong lịch sử franchise: tạm dừng vài năm để tái cấu trúc. Kết quả là những tựa game mang tính đột phá như Origins và Odyssey đã đưa series trở lại đỉnh cao. Thế nhưng, Ubisoft có vẻ như chưa học được bài học này. Sau Mirage (2023) và Shadows (2025), đã có những lời thì thầm về việc đẩy nhanh chu kỳ phát hành, thậm chí là một game Assassin’s Creed mỗi sáu tháng. Điều này thực sự là một cơn ác mộng đối với bất kỳ game thủ nào trân trọng chiều sâu của dòng game này.
Assassin
Assassin’s Creed Shadows
- Thể loại: Hành động, Lén lút, RPG
- Ngày phát hành: 20 tháng 3, 2025
- ESRB: Mature 17+ (Máu me, Bạo lực mạnh, Ngôn ngữ)
- Nhà phát triển: Ubisoft Quebec
- Nhà phát hành: Ubisoft
- Engine: AnvilNext
- Hệ máy: PlayStation 5, Xbox Series X, Xbox Series S, PC
Những tựa game Assassin’s Creed được đầu tư thời gian phát triển kỹ lưỡng thường rất tuyệt vời. Ngược lại, những phiên bản bị vội vã đưa ra thị trường lại thường xuyên gặp vấn đề về chất lượng. Sau thành công rực rỡ của giai đoạn reboot, đặc biệt là Odyssey và Valhalla, thật khó hiểu tại sao Ubisoft lại muốn tăng tốc chu kỳ phát hành. Dù có thể là để lấp đầy bằng các game mobile, spin-off hay remaster, nguy cơ “franchise fatigue” vẫn hiện hữu, và điều đó không hề tốt cho bất kỳ ai. Cái bóng của sự vội vã có thể che mờ cả một đế chế.
Sân Chơi Thể Thao Và Cái Giá Của Độc Quyền
EA Sports FC: Cú Sút Hụt Của “Vua Sân Cỏ”
Chào mừng đến với phần không thể tránh khỏi của bài viết: chuyên mục game thể thao! Dù đã mất đi giấy phép FIFA danh giá, EA vẫn tiếp tục ra mắt các tựa game bóng đá của mình hàng năm dưới cái tên EA Sports FC. Tuy nhiên, chất lượng của chúng lại ngày càng đi xuống theo thời gian. EA Sports FC 25 thậm chí còn ghi nhận doanh số thấp hơn dự kiến, một dấu hiệu rõ ràng cho thấy sự thụt lùi.
ea-sports-fc-26-trailer-screenshot.jpg
EA Sports FC 25
- Thể loại: Thể thao
- Ngày phát hành: 27 tháng 9, 2024
- ESRB: Mọi lứa tuổi (Tham khảo Rượu bia và Thuốc lá, Người dùng tương tác, Mua hàng trong game)
- Nhà phát triển: EA Canada, EA Romania
- Nhà phát hành: EA Sports
- Engine: Frostbite
- Hệ máy: PlayStation 5, PlayStation 4, Xbox Series X, Xbox Series S, Xbox One, Nintendo Switch, PC
Việc mất giấy phép FIFA đáng lẽ phải là tín hiệu để EA dành một hoặc hai năm nghỉ ngơi, tái tập trung và điều chỉnh chiến lược. Thay vào đó, họ vẫn tiếp tục trượt dài trên con dốc của việc phát hành các tựa game “chưa chín”, chỉ tập trung vào việc chiều lòng những “cá voi” (whales) đổ tiền vào chế độ Ultimate Team. Như đã đề cập trong các bài đánh giá, cuối cùng thì EA Sports FC vẫn chỉ là một phiên bản cũ kỹ của FIFA với cái tên mới. Trái bóng vẫn lăn, nhưng có vẻ như nó đang đi sai hướng.
NBA 2K: Khi ‘Sân Bóng Rổ’ Chìm Trong Biển Microtransaction
Từng là một tượng đài của thể loại game thể thao, NBA 2K nay chỉ còn là cái bóng của chính mình. Sự thiếu vắng cạnh tranh dường như đã dẫn đến sự tự mãn trên thị trường game thể thao ngày nay. Franchise NBA 2K đã trở nên quá phụ thuộc vào các giao dịch microtransaction, một vấn đề nhức nhối khiến nhiều tựa game hay bị hủy hoại. Điều này thậm chí còn gây khó chịu hơn trong NBA 2K25.
nba-2k26-press-image-3.jpg
NBA 2K26
- Thể loại: Thể thao
- Ngày phát hành: 5 tháng 9, 2025
- ESRB: Mọi lứa tuổi (Mua hàng trong game, Người dùng tương tác)
- Nhà phát triển: Visual Concepts
- Nhà phát hành: 2K
- Engine: Unreal Engine 5
- Hệ máy: PlayStation 5, PlayStation 4, Xbox Series X, Xbox Series S, Xbox One, Nintendo Switch 2, Nintendo Switch, PC
Tương tự như franchise bóng đá của EA Sports, sự hiện diện của những “cá voi” liên tục chi tiền đã tạo ra doanh thu khổng lồ, khiến các vấn đề cốt lõi của game bị phớt lờ. NBA 2K thực sự cần một quãng nghỉ ngơi, đặc biệt là trước khi các tựa game bóng rổ đại học sắp ra mắt. Đây là cơ hội để NBA 2K tìm lại nhịp điệu và đẳng cấp đã mất, thay vì để sự tham lam biến nó thành một “cú ném phạt” hỏng.
Madden NFL: Tiếng Còi Phạt Vì Sự Vội Vàng
Khả năng Madden sẽ bỏ qua một năm phát hành có lẽ còn thấp hơn cả con số không, nhưng cuộc thảo luận về vấn đề này là cần thiết. EA Sports College Football 25 (2024) đã chứng minh rằng, với đủ thời gian phát triển, EA Sports hoàn toàn có thể mang đến một trải nghiệm bóng bầu dục tuyệt vời. Vấn đề là họ không có đủ thời gian để làm điều đó với Madden.
Madden 26 Eagles
Madden NFL 26
- Thể loại: Thể thao
- Ngày phát hành: 14 tháng 8, 2025
- Nhà phát triển: EA Tiburon
- Nhà phát hành: EA
- Hệ máy: Steam, PlayStation 5, Xbox Series X, Xbox Series S, Nintendo Switch 2
Việc Madden bỏ qua một năm phát hành có lẽ là điều không thể thương lượng. Tuy nhiên, một cuộc đối thoại về việc phát hành phiên bản cập nhật roster với giá ưu đãi trong khi họ làm lại toàn bộ trải nghiệm game là điều cần thiết. Một tựa game tiềm năng vẫn đang ẩn mình dưới lớp vỏ của Madden, nhưng nó vẫn bị cản trở bởi những vấn đề cấu trúc không thể biến mất, như đã thể hiện qua phiên bản năm nay. Tiếng còi phạt vì sự vội vàng đang vang lên, và Madden cần một kế hoạch đổi mới thực sự.
Huyền Thoại Hay Nỗi Ám Ảnh: Khi Ký Ức Đẹp Bị Vắt Kiệt
Pokémon: Cuộc Phiêu Lưu Vô Tận Của Sự Thiếu Tối Ưu
Chắc hẳn nhiều game thủ sẽ phản đối: “Pokémon đâu phải là game hàng năm!”. Nhưng sự thật sẽ khiến bạn bất ngờ. Kể từ Pokémon Sun and Moon (2016), chúng ta đã có một game Pokémon mới mỗi năm, ngoại trừ 2024 – một năm mà Nintendo gần như “đánh trống lảng” để chuẩn bị cho Switch 2. Thực tế, từ năm 2008 đến nay, chúng ta đã chứng kiến 15 trên 18 năm có một game Pokémon được phát hành.
Pokémon Scarlet and Violet
Pokémon Scarlet and Violet
- Thể loại: RPG
- Ngày phát hành: 18 tháng 11, 2022
- ESRB: E (Mọi lứa tuổi do Bạo lực giả tưởng nhẹ)
- Nhà phát triển: Game Freak
- Nhà phát hành: Nintendo, The Pokémon Company
- Engine: Độc quyền
- Hệ máy: Switch
Với chất lượng, hay đúng hơn là sự thiếu vắng chất lượng, của Scarlet and Violet ở thời điểm ra mắt, bao giờ thì đủ? Đã đến lúc nhượng bộ và cho franchise này một quãng nghỉ cần thiết. Chúng ta không cần những phiên bản chính “nửa vời” hay những spin-off nông cạn từ các thế hệ trước. Dù Scarlet and Violet cuối cùng cũng trở nên “chơi được” trên Switch 2, nhưng game thủ mong muốn Game Freak dành thời gian để đảm bảo các tựa game của họ có thể chơi tốt ngay từ ngày đầu tiên. Một huyền thoại như Pokémon xứng đáng được chăm chút kỹ lưỡng hơn là bị cuốn vào vòng xoáy phát hành liên tục.
Sonic the Hedgehog: Tốc Độ Không Phải Là Tất Cả
Sự thành công của Sonic X Shadow Generations có lẽ đến từ việc không ai đặt kỳ vọng vào nó. Trước sự đột phá này, người ta có thể dễ dàng lập luận rằng chúng ta chưa từng thấy một tựa game Sonic thực sự hay kể từ Sonic Mania, và đó lại là một dự án của fan, chứ không phải do Sonic Team phát triển.
Sonic Generations Steam screenshot
Sonic X Shadow Generations
- Thể loại: Platformer
- Ngày phát hành: 25 tháng 10, 2024
- ESRB: E10+ (Mọi lứa tuổi từ 10+ do Bạo lực giả tưởng)
- Nhà phát triển: Sonic Team
- Nhà phát hành: Sega
- Engine: Hedgehog Engine 2
- Hệ máy: Nintendo Switch, PC, PlayStation 4, PlayStation 5, Xbox One, Xbox Series X, Xbox Series S
Là một fan hâm mộ cuồng nhiệt của Sonic từ những ngày còn chơi Genesis, tôi rất muốn thấy những tựa game mới của thương hiệu này thành công. Nhưng khi hầu hết các game hay nhất của bạn đều thuộc về quá khứ, có lẽ đã đến lúc nhìn lại mình. Tựa game Sonic được mong đợi nhất sắp tới lại là một game đua xe kart. Nếu đó không phải là minh chứng cho tình trạng hiện tại của franchise Sonic, thì tôi không biết điều gì có thể. Đôi chân của chú nhím tội nghiệp này đã mỏi rồi, Sega. Hãy cho cậu ấy một quãng nghỉ để tìm lại tốc độ và định hình lại con đường vinh quang.
Star Wars: Thần Lực Đang Suy Yếu
Ngoại trừ Andor, lịch sử gần đây của toàn bộ franchise Star Wars đã trở nên vô cùng đáng thất vọng. Bộ ba phim hậu truyện là một sự lãng phí lớn. Điều tương tự cũng xảy ra với chuỗi game gần đây. Star Wars Outlaws là một thất bại lớn. Bản remake KOTOR sắp tới, vốn dĩ là một “cú slam dunk” dễ dàng, lại có vẻ đang mắc kẹt trong “địa ngục phát triển”, nếu không muốn nói là đã bị hủy bỏ. Thậm chí phần tiếp theo của Star Wars Outlaws cũng được cho là đã bị hủy.
Still of Kay Vess sitting in a pilot
Star Wars Outlaws
- Thể loại: Thế giới mở, Hành động-Phiêu lưu
- Ngày phát hành: 30 tháng 8, 2024
- ESRB: T (Thiếu niên – Bạo lực, Đánh bạc mô phỏng, Ngôn ngữ nhẹ)
- Nhà phát triển: Massive Entertainment
- Nhà phát hành: Ubisoft, Lucasfilm Games
- Engine: Snowdrop
- Hệ máy: PC, PlayStation 5, Xbox Series X, Xbox Series S
Dù Star Wars Battlefront II đã có sự hồi sinh về độ phổ biến trong những năm gần đây, tựa game mà mọi người mong muốn nhất lại không có kế hoạch quay trở lại. Đó là bức tranh toàn cảnh về Star Wars hiện tại: hoàn toàn lạc lõng với những gì cộng đồng mong muốn. Điều tốt nhất chúng ta có thể làm cho franchise này là để nó có một giấc ngủ dài, xứng đáng. Thần lực của Star Wars đang yếu dần, và nó cần được phục hồi.
LEGO: Xây Dựng Một Đế Chế… Nhàm Chán
Dù không phải là một franchise hàng năm theo đúng nghĩa đen, nhưng đã có một “cơn lũ” game LEGO liên tục được phát hành trong những năm qua, bao gồm cả các sản phẩm có bản quyền và game gốc. Kể từ năm 2001, khi tựa game LEGO có bản quyền đầu tiên (Harry Potter) ra mắt, đã có tới 39 game được phát hành! Đó là một con số khổng lồ, chưa kể tất cả các game LEGO gốc trong cùng giai đoạn.
LEGO Batman Legacy Of The Dark Knight
LEGO Batman: Legacy of the Dark Knight
- Thể loại: Hành động, Phiêu lưu, Siêu anh hùng, Thế giới mở
- Nhà phát triển: TT Games
- Nhà phát hành: Warner Bros. Games
- Hệ máy: Nintendo Switch 2, PC, PlayStation 5, Xbox Series X, Xbox Series S
Điều này có nghĩa là đã có những năm chúng ta nhận được vài ba game LEGO, khiến thị trường bị bão hòa. Sự trở lại hoành tráng của họ lại là một phiên bản LEGO Batman khác, lần này bao gồm cả hình ảnh các nhân vật Batman live-action mang tính biểu tượng? Nếu game thủ thực sự muốn một game LEGO, có rất nhiều lựa chọn bản quyền khác có thể khai thác. Tại sao không phải là Superman hay Fantastic Four, khi cả hai đều có phim chiếu rạp trong năm nay? Khi bạn phải “chạy lại các bản hit”, có lẽ đã đến lúc nên tạm nghỉ. Những viên gạch LEGO đang dần trở nên nhàm chán.
Just Dance: Điệu Nhảy Của Quá Khứ
Bạn có biết rằng họ vẫn đang làm game Just Dance không? Đúng vậy! Tôi không chắc ai vẫn đang mua những tựa game này. Người ta có thể nghĩ rằng chúng đã “tuyệt chủng” cùng với giai đoạn điều khiển bằng chuyển động trong game, nhưng chúng vẫn ở đây. Vậy, phiên bản mới nhất sắp tới của series này mang lại điều gì? 40 “hot” track, bao gồm “Houdini” của Dua Lipa (một single năm 2024) và “All-Star” của Smash Mouth (một single năm 1999).
Just Dance
Just Dance 2026 Edition
- Thể loại: Party Game, Âm nhạc
- Ngày phát hành: 14 tháng 10, 2025
- ESRB: Mọi lứa tuổi (Bạo lực hoạt hình nhẹ, Lời bài hát nhẹ, Trò nghịch ngợm hài hước)
- Nhà phát triển: Ubisoft
- Nhà phát hành: Ubisoft
- Hệ máy: PlayStation 5, Xbox Series X, Xbox Series S, Nintendo Switch
Đã đến lúc hủy bỏ các bản phát hành đầy đủ và biến các bài hát mới thành các tùy chọn DLC. Franchise Rock Band đã làm rất tốt việc duy trì sự tươi mới với việc liên tục phát hành DLC, đồng thời các phiên bản game mới mang lại những nâng cấp đáng kể như nhạc cụ mới hoặc cải thiện chất lượng trải nghiệm. Just Dance cần noi gương. Những điệu nhảy của nó đang thuộc về quá khứ, và một sự thay đổi mô hình kinh doanh là điều cần thiết để tồn tại.
Lời Kết: Chất Lượng Hay Số Lượng – Bài Toán Khó Của Ngành Game
Câu chuyện về những franchise game ra mắt liên tục hàng năm không chỉ là vấn đề về chất lượng sản phẩm mà còn là một tấm gương phản chiếu áp lực thương mại và kỳ vọng thị trường. Khi những cái tên đình đám như Call of Duty, Assassin’s Creed, hay Pokémon bị cuốn vào vòng xoáy sản xuất không ngừng nghỉ, sự sáng tạo dần cạn kiệt, và trải nghiệm game thủ bị đặt sang một bên để ưu tiên lợi nhuận.
Chúng ta, những người hâm mộ cuồng nhiệt, những game thủ chân chính, không mong muốn chứng kiến những “huyền thoại” của mình trở thành nạn nhân của “franchise fatigue”. Một quãng nghỉ không phải là dấu chấm hết, mà là cơ hội để tái tạo, để các nhà phát triển lắng nghe cộng đồng, tìm kiếm những ý tưởng đột phá và mang đến những sản phẩm thực sự có giá trị. Đã đến lúc các “ông lớn” nhìn lại, bởi vì đôi khi, chậm lại một chút để rồi bứt phá mạnh mẽ còn hơn là chạy nhanh nhưng lại đi sai đường.
Bạn nghĩ franchise nào cần một kỳ nghỉ dưỡng để tìm lại bản sắc của mình? Hãy chia sẻ cảm nhận và quan điểm của bạn cùng gamethu360.com nhé!
