Bài chắn là một trò chơi đánh bài truyền thống của Việt Nam, được chơi phổ biến ở các tỉnh miền Bắc. Trò chơi này có luật chơi khá phức tạp, nhưng nếu nắm vững các quy tắc cơ bản thì ai cũng có thể chơi được. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết luật chơi bài chắn để anh em có thể nắm vững và tham gia trò chơi thú vị này.
Tìm hiểu luật chơi bài chắn
Số lượng bài và cách phân chia bài
Bài chắn sử dụng bộ bài Tổ Tôm 120 quân, nhưng loại bỏ đi 20 quân gồm: Nhất sách, nhất vạn, nhất văn, lão và thang. Như vậy, bài chắn chỉ còn 100 quân, được chia thành 10 hàng, mỗi hàng 10 quân.
Các quân bài trong bài chắn được chia thành 3 chất:
- Vạn gồm các quân: Nhị, Tam, Tứ, Ngũ, Lục, Thất, Bát, Cửu, Chi Chi vạn
- Văn gồm các quân tương tự như Vạn
- Sách gồm các quân tương tự như Vạn và Văn
Như vậy, mỗi chất đều có đủ 10 quân từ Nhị đến Cửu.
Số lượng người chơi
Trò chơi bài chắn thường có từ 2 đến 4 người chơi. Nếu số người chơi ít hơn 2 hoặc nhiều hơn 4 thì trò chơi sẽ không cân bằng và kém hấp dẫn.
Mỗi người chơi sẽ được chia đều 19 hoặc 20 quân bài tùy thuộc vào số lượng người chơi. Ngoài ra còn có 2 quân bài đặt ở giữa bàn gọi là bài nọc.
Mục tiêu của trò chơi
Mục tiêu chính của trò chơi là xếp đủ bài để tạo thành ù. Ù là tình huống có đủ 3 cạ (3 quân khác nhau nhưng cùng hàng) và 13 chắn (13 cặp quân giống nhau).
Người chơi nào tạo được ù trước tiên sẽ là người chiến thắng và nhận tiền cược từ những người chơi còn lại.
Các quy tắc chính trong luật chơi
Một số quy tắc chính cần nắm rõ khi chơi bài chắn:
- Người chơi có thể ăn bài của người khác nếu có quân bài trùng nhau.
- Khi không có bài để ăn, người chơi có thể bốc thêm bài từ quân bài giữa bàn.
- Nếu vẫn không có bài để đánh, người chơi buộc phải bỏ lượt.
- Khi đã ù, người chơi phải đánh bài ra ngay lập tức, không được giấu diếm.
Ngoài ra còn một số quy tắc và thuật ngữ chuyên biệt khác sẽ được trình bày chi tiết phía dưới.
Cách chơi bài chắn đơn giản
Chuẩn bị trước khi chơi
Trước khi bắt đầu trò chơi, người chơi cần có một số chuẩn bị sau:
- Một bộ bài tú lơ khơ Tổ Tôm hoàn chỉnh 120 quân
- Loại bỏ 20 quân bài nhất theo nguyên tắc đã nêu ở trên, chỉ còn lại 100 quân
- Ít nhất 2 người chơi, nhiều nhất 4 người
- Jetton để làm phương tiện giao dịch và cược
Một bàn chơi với khoảng 4 người là lý tưởng nhất. Người pha bài (gọi là bài soạn) sẽ đảm nhiệm việc trộn bài, rồi chia cho mỗi người đủ 20 quân bài. Phần còn lại, 2 quân bài được đặt ngửa giữa bàn. Đây gọi là “bài nọc”.
Cách tiến hành trò chơi
Sau khi đã chia bài xong, người chơi bắt đầu tiến hành trò chơi như sau:
- Các người chơi lần lượt ra quân bài, tùy thuộc vào chiến thuật của mỗi người.
- Nếu có bài trùng với bài người khác thì được phép ăn bài.
- Nếu không có bài để đánh hoặc không thể ăn được bài nào, người chơi có quyền bốc thêm từ bài nọc giữa bàn.
- Nếu vẫn không có bài đánh được nữa thì sẽ phải bỏ lượt, tức là không được đánh bài trong vòng lượt đó.
Người nào xếp đủ bài thành ù (3 cạ và 13 chắn) trước thì sẽ là người thắng cuộc.
Một số quy tắc và thuật ngữ cần biết
Trong quá trình chơi bài chắn, người chơi cần biết một số quy tắc và thuật ngữ sau:
Chắn và cạ
- Chắn là cách gọi tắt của “chắn đôi”, tức là 2 quân bài giống hệt nhau.
- Cạ là cách gọi tắt của “tam cách”, nghĩa là 3 quân bài khác nhau nhưng cùng thuộc cùng 1 hàng số (từ nhị đến cửu).
Ví dụ:
- Hai quân 8 vạn là một chắn
- Ba quân bài 6 vạn, 6 văn và 6 sách tạo thành một cạ.
Để được tính là thắng, một bộ bài phải có đủ 3 cạ và 13 chắn.
Chặt và ăn chặt
Khi người chơi nào đó có 2 quân bài giống nhau nhưng khác chất, người đó có thể “chặt” để lấy thêm một quân bài giống hệt từ người khác.
Ăn lai và bị ăn lai
Nếu người chơi không có bài để đánh, anh ta có thể dùng bài lẻ trong tay để ăn một quân bài trùng của đối thủ. Đây gọi là “ăn lai”.
Tuy nhiên nếu bài của đối thủ cao hơn thì ngược lại, chính anh ta sẽ bị đối thủ lấy mất quân bài trong tay. Lúc này gọi là bị “ăn lai”.
Như vậy ngoài việc xếp bài đủ chắn, cạ để thắng, người chơi còn phải cẩn trọng trong việc ra quân để không bị mất bài oan uổng.
Những quy tắc cần biết khi chơi bài chắn
Quy tắc xác định thứ tự người chơi
Khi mới bắt đầu, các người chơi sẽ dùng hình thức bầu cua cá cọp hoặc oẳn tù tì để xác định thứ tự. Người nào được kết quả cao nhất sẽ được quyền đi trước.
Nếu ván sau mà có sự thay đổi người chơi thì sẽ dựa trên kết quả của ván trước để xác định. Người thắng ở ván trước sẽ được quyền đi sau cùng.
Quy định về việc ù kép, ù ba
Trong trường hợp người chơi xếp được 2 bộ ù trở lên (gọi là ù kép, ù ba) thì sẽ nhận được phần thưởng lớn hơn so với chỉ 1 ù.
Tuy nhiên người chơi vẫn phải đánh bài ra ngay sau khi đạt đủ số lượng chắn, cạ cho 1 ù. Không được giấu diếm để chờ thêm bộ ù tiếp theo.
Quy định về bài ăn úp, bài quân vị
Có hai trường hợp đặc biệt sau:
- Bài ăn úp: Là khi trong cùng một vòng đánh, hai người vừa có bài để ăn bài nhau. Lúc này, bên nào có số điểm của quân bài lớn hơn sẽ là người thắng.
- Bài quân vị: Xảy ra khi hai người cùng một lúc ra hai quân bài giống hệt nhau. Lúc đó, người nào ngồi gần bài nọc hơn sẽ là người chiến thắng.
Bí quyết để thắng trong bài chắn
Chủ động trong việc ăn bài
Người chơi cần chủ động quan sát và nắm bắt bài của người khác để tìm cơ hội ăn bài. Không nên quá thủ công mà cần tích cực tấn công để giành quyền kiểm soát thế trận.
Khi phát hiện ra đối thủ có những quân bài mình cần, hãy tích cực sử dụng chúng ngay lập tức chứ không nên do dự.
Cân nhắc kỹ khi bốc bài
Bốc bài từ bài nọc giữa bàn là một hành động rất mạo hiểm. Bởi nếu bốc phải những quân không cần thiết, bạn có thể bị ăn lại ngay lập tức.
Do đó, người chơi cần phân tích kỹ tình huống trên bàn để đánh giá xem bốc thêm bài có lợi hay không. Đừng tham lam mà hãy thận trọng.
Quản lý tốt hạn mức cược
Tiền cược là một phần không thể thiếu trong mỗi ván bài. Tuy nhiên, người chơi tuyệt đối không nên cá cược quá cao vượt quá khả năng của mình.
Hãy đặt mức cược vừa phải, phù hợp với kinh nghiệm và kỹ năng chơi bài. Điều này sẽ giúp bạn chơi thoải mái và tự tin hơn.
Chiến thuật chơi bài chắn hiệu quả
Chiến thuật nhớ bài săn ù
Đây là chiến thuật lý tưởng nhất dành cho những người có trí nhớ tốt. Người chơi sẽ dồn toàn lực để nhớ chính xác bộ bài của mình và cố gắng ước lượng bài của đối phương.
Khi nắm được thông tin về phần lớn quân bài trên bàn, bạn có thể dễ dàng tính toán và bắt kịp cơ hội ù sớm nhất.
Chiến thuật lẻ tẻ kiên nhẫn
Ngược lại với phong cách đầu tiên, chiến thuật này phù hợp với những người ít ghi nhớ tốt bài bạc. Thay vì cố gắng nhớ hết tất cả các quân bài, bạn chỉ cần tập trung vào một vài nhóm đôi, tam cách.
Sau đó, hãy kiên nhẫn chờ đợi những cơ hội bé nhỏ để dần dần xếp đủ bài ù mà không cần vội vàng.
Làm thế nào để trở thành một cao thủ bài chắn
Rèn luyện khả năng tính toán
Muốn giỏi bài chắn, điều tiên quyết là phải rèn luyện khả năng tính toán nhanh nhạy và chính xác. Não bộ của bạn cần được luyện tập để có thể nắm bắt, phân tích và đưa ra quyết định chỉ trong chớp mắt.
Hãy thường xuyên làm các bài tập tính toán, sudoku, cờ vua… hoặc các game có yếu tố chiến thuật, kế sách. Điều này sẽ giúp bạn rèn luyện tính toán và phản xạ nhanh hơn.
Học hỏi nhiều kinh nghiệm từ các cao thủ
Không ai trở thành cao thủ chỉ sau một sớm một chiều. Muốn giỏi chơi bài, bạn cần không ngừng học hỏi từ những người đi trước.
Hãy quan sát kỹ lưỡng phong cách, kỹ thuật và mẹo chơi của các cao thủ. Từ đó bạn có thể hiểu được những yếu tố thành công quan trọng cũng như tránh được sai lầm mà họ đã mắc phải.
Việc tiếp thu kinh nghiệm của các cao thủ chính là chìa khóa giúp bạn tiến bộ nhanh chóng.
